Kinh doanh luôn cần đổi mới - "Nhà giả kim" - Paulo Coelho

Sau khi bị trải qua cú sốc đầu đời - bị một anh chàng Tây Ban Nha vừa gặp đã quen lừa hết tiền trên hành trình đến Ai Cập, cậu chăn cừu Santiago suy sụp, nhưng chỉ trong chốc lát, cậu đã bình tĩnh lại: "Chợt cậu thấy rằng mình có thể nhìn thế giới hoặc với con mắt của một kẻ khốn khổ bị cướp sạch hoặc của một kẻ phiêu lưu trên đường đi tìm kho tàng."

Santiago lang thang trong vô định, rồi dừng chân ở một cửa hàng bán pha lê. Khi thấy những món đồ pha lê phủ đầy bụi bặm, cậu chủ động dùng chiếc áo khoác duy nhất của mình để lau lại chúng. Ngay sau đó, ông chủ, vốn đang than phiền về việc ế ẩm đã bán được thêm 2 vị khách. Nhờ màn cứu nguy của mình, Santiago trở thành sales full-time tại cửa hàng.

Trải qua một tháng tập sự, cậu nảy ra ý tưởng bày kệ hàng pha lê trước cửa để thu hút người qua đường nhiều hơn. Nhưng ông chủ say No: "Ta không đóng kệ cũng bởi vì sợ người đi va phải, bể hết ly tách."
Santiago đáp: "Ngày trước, khi cháu dẫn cừu đi thì lúc nào cũng có nguy cơ chúng bị rắn cắn, nhưng đã làm thân cừu và người chăn thì phải chấp nhận thôi."

=> Trong nguy luôn có cơ

Đó là điều cậu chăn cừu nhận ra, dù rằng chưa cô đọng lại trong câu nói phổ biến trên. Thực tế có thể ông chủ cũng nhìn ra cơ hội để thay đổi, hoặc chính chúng ta cũng vậy, nhưng khi đã quá quen với một sự bình bình, hoặc bình thường, ta lại ngại và cũng sợ thay đổi. Santiago không như thế, cậu muốn hành động để có những kết quả mới, dù có rủi ro, nhưng đó là việc nên làm thì không có lý do để ngừng lại. Và ông chủ đã đồng ý.

Cậu chăn cừu vẫn chưa dừng việc này ra các ý tưởng. Hai tháng sau, vào một ngày nọ khi có vị khách leo lên đỉnh dốc và thắc mắc tại sao không có quán trà nào quanh đây, cậu đưa ra sáng kiến dùng ly tách pha lê đựng trà để bán. Người ta uống trà cũng đồng thời thưởng thức đồ pha lê của cửa hàng, và sẽ dễ dàng đưa ra quyết định mua hơn.

Lần này ông chủ chưa từ chối luôn: "Ta đã quen sống thế này rồi. Trước khi cậu đến, ta vẫn còn nghĩ rằng mình đã bỏ phí quá nhiều ngày giờ ở đây, trong khi các bạn ta đã dọn đi nơi khác rồi hoặc họ làm ăn khấm khá, hoặc thất bát. Ta lấy thế làm buồn. Nhưng rồi nhận ra rằng mình nghĩ sai. Tầm cỡ cửa tiệm này đúng như ta mong muốn. Ta không muốn sửa đổi gì nữa cả chỉ vì không biết sửa đổi thế nào. Ta đã quá quen sống thế này rồi."

Đây là thực tế cuộc sống của chính chúng ta, khi đã ở một vị trí nhất định, ta sẽ dừng nỗ lực và cải thiện, thậm chí từ bỏ cơ hội để trở nên tốt hơn. Ông chủ có lẽ là một điển hình của kiểu người biết tự hài lòng, biết đủ là hạnh phúc. Điều này không sai, cuộc sống của ông vẫn diễn ra êm đềm, rù rằng có chút ế ẩm nhưng không làm ông quá phiền lòng. Nỗi buồn của ông, lạ thay, lại đến, khi Santiago đến và cho ông biết rằng ông còn có thể có được nhiều hơn nữa: "Cậu đúng là phước lành Thượng Đế ban cho ta. Ngày nay ta mới hiểu nếu cự tuyệt thì phước lành sẽ thành mối họa. Ta thật sự không còn mong ước gì cho đời mình nữa. Nhưng cậu lại ép ra nhìn thấy sự giàu sang phú quý và vô vàn chân trời mới lạ ta chưa hề biết. Bây giờ thấy những thứ ấy rồi và thấy cả khả năng vô hạn của ta nữa thì ta lại cảm thấy mình khốn khổ hơn vì biết rằng muốn thì sẽ được, thế mà ta lại không muốn."

"Kì thực trên mặt đất vốn làm gì có đường. Người ta đi mãi thì thành đường thôi" - Trích "Cố hương" - Lỗ Tấn

Sự khác biệt giữa Santiago và ông chủ cửa hàng pha lê là bởi một người có mục tiêu rõ ràng, còn một người thì không. Cậu chăn cừu cần tiền, thật nhiều tiền để tậu lại dăm ba con cừu, còn ông chủ đã gần như không còn mong cầu gì nữa. Hai cách sống đều không đáng bị lên án, chỉ là sẽ dẫn đến những lựa chọn khác nhau. Với Santiago, cậu làm mọi cách để thực hiện được mục tiêu của mình - kho báu dưới chân Kim Tự Tháp Ai Cập, cậu chấp nhận cả những thử thách và gian nan, chấp nhận từ bỏ những điều quan trọng trong cuộc đời. Còn ông chủ thì không, ông không vấp phải quá nhiều khó khăn đau khổ, và lẽ dĩ nhiên ông cũng không đạt được thành tựu rực rỡ huy hoàng.

Cũng có nhiều người phản bác và cho rằng, kể cả khi ta bất chấp tất cả, thành công vẫn có tỉ lệ nhỏ đến đáng thương. Và có lẽ họ thành công cũng do may mắn mà thôi. Đúng là không phải ai theo đuổi cũng sẽ có được, nhưng nếu không bắt đầu thì kết quả chắc chắn chỉ là thất bại.

Santiago muốn kiếm tiền, vậy nên cậu luôn nhìn ra vấn đề để giải quyết trong cái gọi là hộ kinh doanh cá thể của ông chủ. Kinh doanh chính là sự đáp ứng được nhu cầu của thị trường, và đổi mới là điều cần thiết. Dù chỉ là một bài học nhỏ trong câu chuyện, nhưng cũng đáng để quy ngẫm, liệu rằng ta có đang dừng lại hay không, chỉ vì "...ta đã quá quen sống thế này rồi"?

Đọc thêm: "Cậu phải luôn nhớ những gì mà cậu muốn" -  "Nhả giả kim" - Paulo Coelho